درس دوم ادبیات فارسی
 
ادبیات تخصصی سال سوم راهنمایی
قواعد سال سوم، معنی شعر و کلمات، معرفی شاعران و...
جمعه 19 آبان 1391برچسب:درس, دوم, :: 17:15 ::  نويسنده : آریا امام جمعه

 

قالب شعر :
غزل
چشمه های خروشان تو را می شناسند                  موج های پریشان تو را می شناسند
معنی :
چشمه های خروشان و موج های پر تلاطم تو را می شناسند.
 
آرایه :
چشمه ها و موج ها می شناسند : تشخیص
چشمه ، خروشان و موج : مراعات نظیر
تکرار « ش » : واج آرایی
خروشان و پریشان : مشتق
پرسش تشنگی را تو آبی ، جوابی                           ریگ های بیابان تو را می شناسند
معنی :
تو برای انسان های تشنه ی معرفت ، مانند آبی هستی . شن های بیابان هم ارزش تو را می دانند.
 
آرایه :
تو آبی : تشبیه
تشنگی و آب : تضاد و مراعات نظیر
ریگ ها می شناسند : تشخیص
 
نکته :
پرسش ، تشنگی : مشتق
« ی » در آبی و جوابی : اسنادی به معنی هستی
« را » مصراع اول : حرف اضافه به معنی برای
« را » مصراع دوم : نشانه مفعولی
نام تو رخصت رویش است و طراوت                           زین سبب برگ و باران تو را می شناسند
معنی :
ای امام رضا (ع) نام تو اجازه ی روییدن و شادابی است و به همین دلیل است که گیاهان و قطره های باران ، شادابی خود را از تو گرفته اند.
 
آرایه :
رویش و برگ ، طراوت و باران : مراعات نظیر
برگ و باران می شناسد : تشخیص
 
نکته :
رویش و بار ان : مشتق
زین سبب : قید علّت
رخصت : مسند
 
هم تو گل های این باغ را می شناسی                    هم تمام شهیدان تو را می شناسند
معنی :
ای امام رضا (ع) ، تو همه ی انسانها خوب و شایسته ی این جهان را می شناسی و تمام شهیدان هم وجود پاک تو را درک کرده اند.
 
آرایه :
گل : استعاره از انسانهای خوب
باغ : استعاره از دنیا
گل و باغ : مراعات نظیر
 
نکته :
« را » در مصراع اول و دوم : نشانه مفعولی
 
اینک ای خوب ، فصل غریبی سرآمد                        چون تمام غریبان تو را می شناسند
معنی :
ای امام خوب ما اکنون زمان غریبی و تنهایی به پایان رسید چون که تمام انسانهای غریب و بیگانه تو را می شناسند.
 
آرایه :
خوب : مجازاً امام رضا (ع)
فصل غریبی : اضافه تشبیهی
سرآمدن : کنایه
 
نکته :
غریبی : مشتق
سرآمد : فعل مرکّب
کاش من هم عبور تو را دیده بودم                             کوچه های خراسان تو را می شناسند
معنی :
ای کاش آن زمانی که از خراسان عبور می کردی من هم بودم و مانند مردم خراسان حضور تو را درک می کردم
 
آرایه :
کوچه های خراسان : مجازاً مردم خراسان
کوچه های خراسان می شناسند : تشخیص ، تلمیح به سفر امام رضا (ع) به نیشابور
 
نکته :
کاش : شبه جمله
 
                                                                                                               قیصر امین پور
 
تاریخ ادبیات :
قیصر امین پور از شاعران معاصر است که از آثار وی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
منظومه ظهر روز دهم
مثل چشمه، مثل رود
به قول پرستو
مجموعه شعر آینه‌های ناگهان
مجموعه شعر گل‌ها همـه آفتابگردان‌اند
سر انجام قیصر امین پور در سال 1368 دار فانی را ودا کردند و به دیار باقی شتافتند. روحش شاد و یادش گرامی
 
توجه :
تو را می شناسد : ردیف شعر
میلاد گل و بهار جان آمد                                           برخیر که عید می کشان آمد
معنی :
میلاد حضرت مهدی (ع) فرا رسید و وجود عاشقانش را پر از شادی و نشاط کرد. برخیز زیرا زمان خوشی و شادابی است.
 
آرایه :
گل و بهار جان : استعاره از حضرت مهدی (عج)
بهار ، گل ، عید ، میلاد : مراعات نظیر
می کشان : استعاره از عارفان و عاشقان
خاموش مباش زیر این خرقه                                     بر جان جهان ، دوباره جان آمد
معنی :
گوشه نشینی و افسردگی را رها کن زیرا با تولد امام زمان (عج) تمام مردم جهان روح و جان تازه ای گرفتند.
 
آرایه :
جان و جهان : جناس
تکرار « ج » : واج آرایی
جهان : مجازاً مردم
 
گلزار زعیش ، لاله باران شد                                     سلطان زمین و آسمان آمد
معنی :
تمام هستی به خاطر تولد سرور آسمان و زمین ( امام زمان ) شاد و زیبا شد.
 
آرایه :
گلزار ، عیش و لاله : مراعات نظیر
سلطان : استعاره از حضرت مهدی
زمین و آسمان : تضاد ، مراعات نظیر و مجازاً تمام هستی
 
آماده ی امر و نهی و فرمان باش                              هشدار ، که منجی جهان آمد
                                                                                                              امام خمینی ( ره )
 
تاریخ ادبیات :
امام خمینی ( ره ) بنیانگذار و رهبر فقید جمهوری اسلامی است و از جمله آثار وی می توان به دیوان شعر و کتاب چهل حدیث اشاره کرد. ( 1368-1281 هجری شمسی)
 
معنی :
آگاه باش که امام زمان ، نجات بخش مردم ، به دنیا آمده ، سپس با تمام وجود آماده اجرا دستور و امر او باش.
 
آرایه :
امر و نهی : تضاد
جهان : مجازاً مردم
 
لغت :
رخصت : اجازه
رویش : روییدن
طراوت : شادابی
زین سبب : به این علّت
اینک : اکنون
فصل : زمان
غریبی : نا آشنان بودن
سرآمد : پایان یافت
میلاد : تولد
می کشان : باده نوشان (عارفان و عاشقان)
خرقه : لباس ، جامه ی عارفان و درویشان
عیش : خوشی
سلطان : پادشاه
نهی : منع
هشدار : آگاه باش
منجی : نجات دهنده
 
خود ارزیابی :
1. چرا شاعر می گوید « فصل غریبی سرآمد » ؟
زیرا امروز همه مردم حتی بیگانگان نیز امام رضا را می شناسند.
2. در شعر دوم ، برای میلاد امام زمان (عج) چه توصیف هایی به کار رفته است ؟
میلاد امام زمان ، مثل گل و بهار ، موجب شادی و نشاط عارفان و عاشقان و مثل جان تازه ای در پیکر عالم هستی دانشته شده است.
3. رهبران جامعه ی اسلامی ، چه نقشی در هدایت مردم دارند ؟
چون الگو و رهبر مردم جامعه هستند می توانند هدایت گر آنان به سوی سعادت باشند.
4. ............. به عهده دانش آموز.
 
دانش های زبانی و ادبی :
 
نکته اول :
به صفت هایی که « تر » دارند، صفت برتر یا تفضیلی و به صفت هایی که « ترین » دارند ، صفت برترین یا عالی می گویند و به صفت هایی که هیچ کدام را ندارند صفت ساده می گویند.
 
نکته دوم :
مثنوی : هر بیت ، قافیه جداگانه دارد و برای بیان داستان ها و مطالب طولانی مناسب است.
قطعه : فقط مصراع های دوم ابیات ، هم قافیه اند. حداقل 2 و حداکثر 60 بیت دارد.
غزل و قصیده : مصراع اول بیت اول با تمام مصرع های زوج هم قافیه است.
 
تفاوت غزل و قصیده در دو چیز است :
1. تعداد ابیات غزل معمولا 12 - 5 و قصیده 80 - 15 بیت دارد
2. مضمون ومحتوا که غزل ، بیان احساسات و عواطف ، وصال و فراق ، عشق و عرفان است ولی قصیده وصف و ستایش و توصیف طبیعت است.
 
کار گروهی :
1.درباره ی زمان و شناسه ی فعل های شعر نخست ، گفت و گو کنید.
می شناس + -َ ند : مضارع اخباری
است : مضارع اخباری شناسه ندارد
می شناس + ی : مضارع اخباری
سرآمد : ماضی ساده شناسه ندارد
دیده بود + -َ م : ماضی بعید
2. درباره ی صفت های به کار رفته در درس ، گفت و گو کنید.
خروشان : صفت فاعلی ، بن مضارع + ان
پریشان : صفت فاعلی
3. درباره ی زندگی و فضایل حضرت امام رضا (ع) گفت و گو کنید.
به عهده دانش آموزان
 
نوشتن :
1. کلمات زیر را با استفاده از صفت های مناسب گسترش دهید.
فصل : گرم
میلاد : فرخنده
پرسش : مناسب
رویش : تازه
کوچه : تنگ
خراسان : نامدار
بیابان : بیکران
گلزار : سرسبز
 
2. یک تشبیه و دو تشخیص از در بیابید و بنویسید.
تشبیه : تو آب و جواب هستی
تشخیص : چشمه های خروشان تو را می شناسند - کوچه های خراسان تو را می شناسند
 
3. دو بیت از شعر را به دلخواه خود برگزیده ، به نثر ساده باز گردانید.
به عهده دانش آموزان
 
4. قافیه و ردیف شعر دوم درس را پیدا کنید و بنویسید.
ردیف : آمد
قافیه : جان ، کشان ، جان ، آسمان ، جهان
 
5. جدول زیر را کامل کنید.
1) دروازه ی آن در درس سوم آمده است : آسمان
2) یکی از پیشوند ها : با
3) مشق میان تهی : مق
4) نشانه مفعول : را
5) بخشی از نام فصل اول کتاب های فارسی دوره ی راهنمایی : انقلاب اسلامی
6) اگر برعکس بخوانید کتابتان با آن آغاز می شود : شیاتس
7) فصلی که سر آمد : غریبی
8) مترادف اصحاب : یاران
9) جهت : سو
10) نام یکی از سوره های قرآن که از آن به نام « قلب قرآن » یاد شده است : یس
11) یکی از ضمایر : او
12) ... گوش کن جانا که از جان دوست تر دارند         جوانان سعادتمند پند پیر دانا را        (حافظ) : نصیحت
 
انشاء :
درنگارش انشاء به موارد زیر توجه کنید:
1. استفاده از آرایه های ادبی ( تشبیه ، تشخیص ، تکرار حروف ، تلمیح ، جناس ، سجع و ... )
2. دقت در انتخاب نام و عنوانی زیبا و کوتاه و متناسب

نظرات شما عزیزان:

بیتا
ساعت16:02---12 فروردين 1392
خیلی سایت چرتی داری اسگل حیف این قاب وبلاگ که این نوشته های چرت توش نوشته شده

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:





درباره وبلاگ


به وبلاگ من خوش آمدید
آخرین مطالب
پيوندها
  • ردیاب ماشین
  • جلوپنجره اریو
  • اریو زوتی z300
  • جلو پنجره ایکس 60

  • تبادل لینک هوشمند
    برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان ادبیات تخصصی سال سوم راهنمایی و آدرس drhs-farsi3vom.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.







ورود اعضا:

نام :
وب :
پیام :
2+2=:
(Refresh)

خبرنامه وب سایت:





آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 12
بازدید دیروز : 4
بازدید هفته : 23
بازدید ماه : 23
بازدید کل : 7079
تعداد مطالب : 14
تعداد نظرات : 6
تعداد آنلاین : 1